بررسی وقوع طوفانهای گردوخاک در منطقه سیستان پس از وقوع خشکسالی‌های تناوبی

وقوع خشکسالی در منطقه سیستان از سال 1378 شرایط مساعدی را جهت شکل­گیری طوفانهای گردوخاک مهیا نموده است. از آنجا که طوفانهای گردوخاک خسارتهای زیادی را به منابع زیستی وارد می­نماید بررسی این رخداد امری ضروری بنظر می­رسید. به منظور بررسی طوفانهای گرد و خاک، داده­های بادسنجی از ایستگاه سینوپتیک زابل دریافت گردید. برای رسم گلباد از نرم­افزار WRPLOT و نرم­افزار کمکی باد صبا استفاده شد. همچنین جهت تعیین تغییرات طوفانهای گردوخاک علاوه بر داده­های سرعت باد و دید افقی از کدهای هواشناسی شماره 30 تا 35 استفاده گردید. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل این داده­ها نشان داد که جهت باد غالب منطقه شمال تا شمال­غربی است. همچنین فراوانی طوفانهای گردوخاک پس از وقوع خشکسالی­ها افزایش چشمگیری داشته؛ بطوری­که تعداد روزهای همراه با طوفان گردوخاک از میانگین 10 روز در سال در طی سالهای 1377 – 1369 به میانگین 54 روز در سال در طی سالهای1383-1378 رسیده است. در طی سالهای 1383-1378، نزدیک به 324 روز طوفان گردوخاک شدید تا متوسط در منطقه مورد مطالعه رخ داده است. فراوانی روزهای با دیدهای افقی کمتر از 1 کیلومتر در سال 1380 نسبت به دیگر سالهای مورد بررسی حداکثر می­باشد. این پدیده در ماههای خرداد، تیر، مرداد و شهریور نسبت به ماههای دیگر سال بیشتر است. دامنه تغییرات مدت زمان وقوع طوفانهای گردوخاک بین 3 تا 110 ساعت در سال بوده و فراوانی طوفانهای با مدت زمان بیشتر از 3 ساعت حدود 50 درصد می­باشد. بنابراین می­توان نتیجه گرفت که پس از وقوع خشکسالی اخیر شاخص غبارناکی در منطقه مورد مطالعه 5 برابر افرایش داشته است.